Ontwikkelingsgericht onderwijs, artikel 3: Persoonsontwikkeling

Bij ontwikkelingsgericht onderwijs staat de persoonsontwikkeling van leerlingen centraal. De gedachte is dat de ontwikkeling van de leerling beïnvloed wordt door de context en de cultuur om de leerling heen i.p.v. door alleen de specifieke schoolse kennis en vaardigheden die worden overgedragen. Zingeving, of betekenisgeving is erg belangrijk. Het geleerde moet verinnerlijkt worden, het moet iets met de lerende te maken hebben of krijgen. Ook is het van belang dat de leerling weet wat het nut is van het geleerde. Daarnaast moet de leerling in staat zijn om het geleerde in verschillende contexten toe te passen. In dit artikel zetten we uiteen hoe wij hier op X11 over denken en hoe we dit vorm geven.

Vakinhoudelijke kennis en persoonsontwikkeling

Er is altijd wisselwerking tussen dat wat de leerling wil leren en dat wat die leerling aan kennis en vaardigheden nodig heeft om in de maatschappij te kunnen functioneren. Op X11 zien we leren als een breed geheel. Je leert over natuurkunde, kunst, creativiteit en de wereld. Maar je leert daarbij ook hoe jij jezelf verhoudt tot alles wat je leert. Persoonsvorming is een essentieel onderdeel van al het onderwijs dat we maken. Hierbij is een grote rol weggelegd voor reflectie, het vergroten van de zelfkennis en het samen duiden van informatie. Wat kan ik met deze informatie, wat zegt het over mij, wat kan ik er mee betekenen voor anderen? Waar en hoe wil ik hier nog meer over leren?

Loopbaanbegeleiding

We zijn jaren geleden gestart met het aanbieden van LOB-lessen. Dat wil zeggen dat leerlingen een aantal uur in het jaar bezig zijn met de vraag ‘hoe verhoud ik mijzelf tot dat wat ik wil leren en hoe vertaal ik dat naar mijn verdere lerende en werkende leven’. Waar loopbaanoriëntatie eerder ging over het leren kennen van zoveel mogelijk opleidingen (teneinde een goede keuze te kunnen maken) hebben we het accent verplaatst naar het leren kennen van zichzelf en daarmee de mogelijkheden en interesses. Welke vervolgopleiding daar uiteindelijk op aansluit is haast secundair aan het proces van het vergroten van de zelfkennis.

De komende jaren willen we het ‘vak’ LOB vervangen door een breder gedragen onderwijslijn. Een leerling moet tijdens alle lessen en ervaringen de verbinding voelen tussen wat hij leert, dat wat het zegt over de leerling en dat wat de leerling er uiteindelijk mee kan doen of betekenen. Geen los lesuur maar aandacht voor dit proces tijdens elke onderwijservaring. Wie ben ik, wat kan ik, wat wil ik.

Artikelenreeks over ontwikkelingsgericht onderwijs

In een reeks artikelen lichten we iedere keer vanuit een andere invalshoek hoe we op X11 vormgeven aan belangrijke onderdelen van ontwikkelingsgericht onderwijs. Het aankomende artikel zal gaan over pedagogisch klimaat.

• Artikel 1 Ontwikkelingsgericht onderwijs en de zone van naaste ontwikkeling
• Artikel 2 Ontwikkelingsgericht onderwijs en groei en leren
• Artikel 3 Ontwikkelingsgericht onderwijs en persoonsvorming
• Artikel 4 Ontwikkelingsgericht onderwijs en pedagogisch klimaat
• Artikel 5 Ontwikkelingsgericht onderwijs, voorbeelden en toekomst